NIE dla alkoholu w ciąży
Pamiętaj: nie istnieje bezpieczna dawka alkoholu w ciąży; w tym czasie zakazane są wszystkie napoje alkoholowe. Czytaj etykiety: zdarza się, że nawet tzw. piwo bezalkoholowe zawiera niewielkie ilości etanolu. Dopuszcza się jedynie spożycie napojów bezalkoholowych 0,0%, w których nie ma nawet śladowych ilości alkoholu. W wyniku oddziaływania alkoholu na płód w okresie prenatalnym może rozwinąć się płodowy zespół alkoholowy (fetal alcohol syndrome – FAS) – zespół chorobowy, na który składają się:
-
niska masa urodzeniowa dziecka;
-
wady serca, wady układu kostno-stawowego, wady układu moczowo-płciowego;
-
upośledzenie umysłowe, deformacje twarzy;
-
opóźnienie rozwoju psychomotorycznego. 1
Najczęściej zespół FAS przejawia się zaburzeniami neurologicznymi i wadami wrodzonymi. W niektórych przypadkach rozwija się pełnoobjawowy FAS. 1
Na czarnej liście: izomery kwasów tłuszczowych trans i wątróbka
Czego unikać w ciąży? Niewskazane są wszelkie źródła tzw. tłuszczów trans (fachowo określanych mianem izomerów trans nienasyconych kwasów tłuszczowych), do których należą: Niewskazane są wszelkie źródła tzw. tłuszczów trans (fachowo określanych mianem izomerów trans nienasyconych kwasów tłuszczowych), do których należą:
-
twarde margaryny,
-
przemysłowe wyroby cukiernicze i czekoladowe,
-
chipsy, żywność typu fast food i posiłki instant (zupki w proszku, sosy w proszku). 2,3
Wyniki badań naukowych wskazują, że tłuszcze trans:
-
zaburzają metabolizm;
-
zwiększają stężenie „złego” cholesterolu LDL;
-
zmniejszają stężenie „dobrego” cholesterolu HDL;
-
zwiększają insulinooporność (czyli zwiększają ryzyko cukrzycy);
-
w ciąży upośledzają rozwój płodu. 3
Przyszłe mamy powinny wyeliminować ze swojej diety także wątróbkę, która zawiera wysoką zawartość retinolu (witaminy A). Nadmiar witaminy A w tym okresie może przyczyniać się do wad rozwojowych płodu i utraty ciąży. 3
Czego unikać w ciąży? Diabeł tkwi w szczegółach
Czego unikać w ciąży? Nadmiaru kofeiny (obecnie dopuszcza się picie 1-2 filiżanek kawy dziennie). To oczywiste, że nie wolno sięgać po produkty nieświeże; na czarnej liście znajdują się również mięsa i ryby surowe lub niedogotowane (niedopieczone), np. krwisty/półkrwisty befsztyk, tatar, tradycyjne sushi. Należy zrezygnować z surowych i dojrzewających wędlin (jak szynka parmeńska, salami czy kindziuk). Niewskazane są surowe i niedogotowane jaja (kogel-mogel, słabo ścięta jajecznica, jajka na miękko) oraz niepasteryzowane mleko i produkty wytwarzane z takiego mleka (niektóre sery pleśniowe, dojrzewające, feta). Należy wystrzegać się spożycia niemytych (lub mytych niestarannie) warzyw i owoców. Warto też – jeśli to możliwe – obierać je ze skórki. 2,3
Czego unikać w ciąży? Lepiej zapomnieć o słodkich napojach gazowanych i całkowicie zrezygnować ze słodzików. Przyszłe mamy muszą pamiętać, że przyjmowanie wszystkich leków w ciąży (w tym preparatów dostępnych bez recepty) oraz suplementów diety należy wcześniej konsultować z lekarzem prowadzącym ciążę. 2,3
Z daleka od dymu tytoniowego!
Co prawda tytoń nie należy do produktów spożywczych, jednak warto przypomnieć o jego szczególnej szkodliwości w ciąży (i każdym innym okresie życia). 2
Palenie tytoniu – zarówno czynne, jak i bierne – jest absolutnie przeciwwskazane w ciąży. Kobiety, które palą, zgodnie z obowiązującymi zaleceniami powinny zaprzestać palenia najpóźniej w momencie, gdy dowiedzą się o ciąży. 2,4
Gdy spodziewasz się dziecka, nie pal i nie pozwól palić innym przy tobie. Ekspozycja na dym tytoniowy wiąże się z licznymi powikłaniami ciąży, m.in. z istotnym wzrostem ryzyka:
-
ciąży ektopowej (pozamacicznej),
-
poronienia samoistnego,
-
bakteryjnej waginozy,
-
porodu przedwczesnego (i powikłań wcześniactwa). 2,4
Palenie tytoniu w ciąży i w czasie karmienia piersią należy również do dobrze poznanych i udokumentowanych czynników śmierci łóżeczkowej. 4
Referencje:
-
Landgraf M. N., Nothacker M., Kopp I. B. et al. Rozpoznanie płodowego zespołu alkoholowego. Wytyczne praktyki klinicznej. Stencel D. (tłum.). Bik-Multanowski M. (konsult.). Medycyna Praktyczna Pediatria 2014; 2: 68–77. 2.
-
Wnęk D. Jak powinna się odżywiać kobieta w ciąży? https://www.mp.pl/pacjent/ciaza/przebiegciazy/119755,jak-powinna-sie-odz..., data dostępu: 16.11.2018.
-
Szostak-Węgierek D. Produkty niewskazane w czasie ciąży. https://www.mp.pl/pacjent/dieta/lista/62643,produkty-niewskazane-w-czasi..., data dostępu: 16.11.2018.
-
Milanowski A. Ochrona przed dymem tytoniowym. https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/pielegnacja/52427,ochrona-przed-dyme..., data dostępu: 16.11.2018.
PO/ENF/18/0098