Mleko kobiece zawiera szereg bioaktywnych składników, które odgrywają kluczową rolę w rozwoju psychoruchowym niemowląt i dzieci i budowaniu ich odporności. Jednym z takich naturalnych składników jest struktura MFGM (z ang. Milk Fat Globule Membrane), która korzystnie wpływa na prawidłowy rozwój dziecka. W badaniach laboratoryjnych wykazano, że MFGM przede wszystkim zapewnia prawidłowy rozwój i wzmacnianie układu odpornościowego(1, 2) – prowadzi do prawidłowego rozwoju mikrobioty jelit(3), działa przeciwzapalnie(4-6) i przeciwbakteryjnie(7).
Dla prawidłowego, tj. optymalnego rozwoju niemowlęcia potrzebny jest odpowiedni pokarm dostosowany do potrzeb dziecka. Pod tym względem ideałem (tzw. złotym standardem) jest mleko matki, zawierające szereg bioaktywnych składników, w tym MFGM.
MFGM (z ang. Milk Fat Globule Membrane), czyli błona otaczająca każdą kuleczkę tłuszczu mlecznego, to wieloskładnikowa struktura(8, 9). Powstaje w komórkach nabłonkowych gruczołu sutkowego w trakcie laktacji(8, 9). Jest naturalnym składnikiem mleka matki(8, 9). Zawiera ponad 200 różnych lipidów złożonych (m.in. gangliozydów, sfingomieliny i fosfolipidów) i bioaktywnych białek(8, 9). Co to oznacza? Mają one bezpośredni wpływ na prawidłowy rozwój małego człowieka. Substancje wchodzące w skład MFGM są zaangażowane przede wszystkim w prawidłowy rozwój naturalnej odporności organizmu dziecka(1, 2) i rozwój mózgu i centralnego układu nerwowego(1, 2, 10, 11).
Badania mleka kobiecego oraz postępy w przetwórstwie mleka krowiego potwierdziły, że budowa i funkcje struktur MFGM występujących w mleku krowim i kobiecym są do siebie bardzo podobne(12, 13). Dzięki innowacji technologicznej możliwe jest od niedawna wzbogacanie mleka modyfikowanego w MFGM – wcześniej nie było to możliwe(14-16).
Mleko modyfikowane zawierające MFGM przeznaczone jest w szczególności dla dzieci narażonych na infekcje układu oddechowego i układu pokarmowego (np. kolejne dzieci w rodzinie, niemowlęta uczęszczające do żłobka) oraz przechodzących przez ostre zapalenie ucha środkowego(12, 17, 18).
Badania, które oceniały wpływ dodawania MFGM do mleka modyfikowanego, wskazują, że mleka wzbogacone w tę strukturę wspierają naturalną odporność niemowlęcia i małego dziecka:
- znacząco obniżają ryzyko wystąpienia ostrego zapalenia ucha środkowego(12),
- zmniejszają u niemowlęcia liczbę dni z gorączką(2),
- zmniejszają częstość występowania biegunki(17),
- wspierają odporność jelitową(18).
Ostre zapalenie ucha środkowego (ozuś) jest jedną z najczęściej występujących chorób dziecięcych. Przechodzi przez nią aż 65 procent maluchów do drugiego roku życia. Również wiele dzieci w wieku przedszkolnym, do siódmego roku życia, zapada na ostre zapalenie ucha środkowego. Zespół badawczy z uniwersytetu w Umeå w Szwecji (Timby et. al. „Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition” 2015), wykazał, że niemowlęta karmione do 6. miesiąca życia mlekiem modyfikowanym wzbogaconym w MFGM rzadziej chorowały na ostre zapalenie ucha środkowego, niż maluchy karmione standardową formułą. Częstość występowania tej infekcji była porównywalna, jak w przypadku niemowląt karmionych piersią. Wykazano także zmniejszoną konieczność stosowania leków przeciwgorączkowych podczas interwencji lekarskich(12).
Z kolei peruwiańska badaczka dr Nelly Zavaleta z Instituto de Investigación Nutricional (Zavaleta et al. „Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutr 2011) udowodniła, że dzieci żywione mlekiem modyfikowanym ze strukturą MFGM w składzie rzadziej mają biegunki(17). W innym badaniu Rueda i wsp. wykazali, że gangliozydy wpływają na prawidłowy rozwój mikroflory jelit poprzez wspomaganie wzrostu korzystnych bakterii(18).
Kwestia odporności dziecka jest dla rodziców niezmiernie istotna. Wszelkie infekcje, zwłaszcza związane z koniecznością hospitalizacji lub wprowadzeniem antybiotykoterapii, mogą prowadzić do dalszego osłabienia organizmu. MFGM sprzyja prawidłowemu kształtowaniu mikrobioty jelitowej i wpływa na poprawę odporności. Przeprowadzone badania potwierdzają również wpływ na ogólny, prawidłowy rozwój dziecka. Mleko modyfikowane wzbogacone w MFGM pomaga zatem w zdrowym rozwoju dziecka.(1, 10-12, 19)
Referencje:
- Hernell O., Timby N., Domellöf M. i in.: Clinical benefits of milk fat globule membranes for infants and children. Journal of Pediatrics 2016;173S:S60–S65.
- Veereman-Wauters, G. et al. Milk fat globule membrane (INPULSE) enriched formula milk decreases febrile episodes and may improve behavioral regulation in young children. Nutrition 28, 749–752 (2012).
- Xu J, Anderson V, Schwarz SM. Dietary GD3 ganglioside reduces the incidence and severity of necrotizing enterocolitis by sustaining regulatory immune responses. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2013;57:550-556
- Zhang D., Wen J., Zhou J., Cai W., Qian L. Milk Fat Globule Membrane Ameliorates Necrotizing Enterocolitis in Neonatal Rats and Suppresses Lipopolysaccharide-Induced Inflammatory Response in IEC-6 Enterocytes. Journal of Parenteral and Enteral Nutrition 2019; doi: 10.1002/jpen.1496
- Sheng Y.H., Triyana S., Wang R., Das I., Gerloff K., Florin T.H., Sutton P., McGuckin M.A.: MUC1 and MUC13 differentially regulate epithelial inflammation in response to inflammatory and infectious stimuli. Mucosal Immunol 2013;6(10):557–568.
- Hettinga K., van Valenberg H., de Vries S., Boeren S., van Hooijdonk T., van Arendonk J., Vervoort J.: The Host Defense Proteome of Human and Bovine Milk. PLoS One 2011;6:e19433.
- Clare, Debra A.; Zheng, Zuoxing; Hassan, Hosni M.; Swaisgood, Harold E.; Catignani, George L. (1 January 2008). Antimicrobial properties of milkfat globule membrane fractions. Journal of Food Protection. 71 (1): 126–133. doi:10.4315/0362-028X-71.1.126.
- Lopez C., Menard O.: Human milk fat globules: polar lipid composition and in situ structural investigations revealing the heterogeneous distribution of proteins and the lateral segregation of sphingomyelin in the biological membrane. Colloids Surf B Biointerfaces 2011, 83:29–41.
- Heid H.W., Keenan T.W.: Intracellular origin and secretion of milk fat globules. Eur J Cell Biol 2005, 84:245–258.
- Timby N., Domellof E., Hernell O. i wsp.: Neurodevelopment, nutrition, and growth until 12 mo of age in infants fed a low-energy, low-protein formula supplemented with bovine milk fat globule membranes: A randomized controlled trial. Am J Clin Nutr 2014;99:860–868.
- Gurnida, D. A., Rowan, A. M., Idjradinata, P., Muchtadi, D. & Sekarwana, N. Association of complex lipids containing gangliosides with cognitive development of 6-month-old infants. Early Hum. Dev. 88, 595–601 (2012).
- Timby N., Hernell O., Vaarala O., Melin M., Lonnerdal B., Domellof M.: Infections in infants fed formula supplemented with bovine milk fat globule membranes. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2015, 60:384–389.
- Billeaud C., Puccio G., Saliba E., Guillois B., Vaysse C., Pecquet S., Steenhout P.: Safety and Tolerance Evaluation of Milk Fat Globule Membrane-Enriched Infant Formulas: A Randomized Controlled Multicenter Non-Inferiority Trial in Healthy Term Infants. Clinical Medicine Insights: Pediatrics 2014, 8:51–60.
- Dewettinck K., Rombaut R., Thienpont N., Le T.T., Messens K., Van Camp J.: Nutritional and technological aspects of milk fat globule membrane material. International Dairy Journal 2008, 18:436-457.
- Vance J.E., Campenot R.B., Vance D.E.: The synthesis and transport of lipids for axonal growth and nerve regeneration. Biochim Biophys Acta 2000, 1486:84-96.
- Lönnerdal B.: Infant formula and infant nutrition: bioactive proteins of human milk and implications for composition of infant formulas. Am J Clin Nutr 2014, 99:712S-717S.
- Zavaleta N., . Kvistgaard A. , Graverholt G., Respicio G., Guija H., Valencia, V. Efficacy of an MFGM-enriched complementary food in diarrhea, anemia, and micronutrient status in infants. J Pediatr Gastroenterol Nutr, 2011; 53: 561–568.
- Rueda R.: The role of dietary gangliosides on immunity and the prevention of infection. Br J Nutr 2007;98 (suppl 1):S68–73.
- Timby, N., Lönnerdal, B., Hernell, O., and Domellof, M. Cardiovascular risk markers until 12 mo of age in infants fed a formula supplemented with bovine milk fat globule membranes. Pediatr Res. 2014; 76: 394–400.